Przed końcem marca 2022 roku firmy fotowoltaiczne zmagały się z prawdziwym oblężeniem przez klientów. Wszystko za sprawą zmiany systemu rozliczeń ze znanego nam systemu opustów (net-metering) na nowy i skomplikowany net-billing. Czy na pewno net-billing jest tak skomplikowany jak wszyscy uważają? Czy obecny system rozliczeń zniweczył szanse na szybki zwrot kosztów instalacji fotowoltaicznej? I w końcu – czy net-metering był tak prostym i oczywistym systemem rozliczeń? Czy fotowoltaika nadal się opłaca w 2024 roku? Na wszystkie te pytania odpowiadamy poniżej.
Czym był net-metering (potocznie: fotowoltaika na starych zasadach)?
W systemie opustów prosument produkował energię elektryczną z instalacji fotowoltaicznej, część energii wykorzystywał na bieżąco, a reszta była „magazynowana” w sieci. Prosument bezpłatnie mógł odebrać z sieci 70% lub 80% oddanej wcześniej energii. Rozliczenie było ilościowe – zależało od ilości wprowadzanej przez prosumenta energii do sieci. Z założenia prezentowany system jest prosty, policzalny i zrozumiały.
Jak działa net-billing?
Podstawowa i najważniejsza zmiana, jaka zachodzi w net-billingu to rozliczanie energii oddawanej do sieci nie poprzez jej ilość, a jej aktualną cenę. System stanowi zachętę do zwiększenia autokonsumpcji energii. Prosument korzystający z net-billingu zwolniony jest z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego PIT, akcyzy i VAT.
Moduły fotowoltaiczne produkują energię elektryczną w dzień, kiedy jej cena jest wysoka. Dzięki temu prosument sprzedaje energię po wyższej cenie, a kiedy zachodzi słońce, kupuje energię elektryczną po wieczornej, niższej cenie.
Po pierwsze – autokonsumpcja. Energia, którą prosument zużywa na rzecz autokonsumpcji nie podlega podatkom, opłatom ani innym kosztom. Jest to zwykle pomiędzy 20% a 30% wytworzonej energii.
Po drugie – wartość energii elektrycznej, która jest zapisywana na indywidualnym koncie prosumenta.
Po trzecie – koszt pobieranej z sieci energii elektrycznej rozliczany jest z godnie z taryfą sprzedawcy. Opłaty dystrybucyjne zmienne wylicza się na podstawie wolumenu energii pobranej z sieci, a koszt energii może być pokrywany ze środków zgromadzonych na koncie prosumenta.
Czym jest konto prosumenta?
Konto prosumenta jest indywidualnym kontem, na którym rozlicza się nadwyżki energii wprowadzonej do sieci i pobranej z sieci.
Co to jest depozyt prosumencki?
W depozycie prosumenckim zgromadzi się środki za wprowadzoną do sieci energię elektryczną. Wartość wprowadzanej energii rozlicza się według średniej stawki energii z poprzedniego miesiąca. Z pieniędzy zgromadzonych na depozycie można rozliczać należność za kupno energii z sieci. Środki mogą być rozliczane przez 12 miesięcy od momentu przypisania ich jako depozyt. W pierwszej kolejności rozlicza się środki o najstarszej dacie przypisania. Niewykorzystane środki z depozytu są oddawane prosumentowi na zasadzie nadpłaty na 13 miesiąc, wysokość tej nadpłaty nie może przekroczyć 20 % wartości energii wprowadzonej do sieci w miesiącu, którego dotyczy zwrot nadpłaty. Środki z depozytu nie mogą być przeznaczone na rozliczanie opłat dystrybucyjnych lub np. opłaty handlowej. Należy uregulować je z własnych środków.
Jak zmienił się system rozliczeń?
Na powyższej grafice przedstawiono daty wejścia w życie systemu net-billing. Od dnia 1.07.2022 roku rozliczenie nadwyżki energii elektrycznej oddawanej do sieci są rozliczane na podstawie średniej ceny rynkowej energii z poprzedniego miesiąca kalendarzowego. Od 1 lipca 2024 roku energia jest rozliczana na podstawie stawek godzinowych oraz odrębnym rozliczaniu energii wprowadzonej do i pobranej z sieci elektroenergetycznej. Wartość energii wprowadzonej do sieci będzie ustalana wg ceny giełdowej, godzinowej na rynkach następnego dnia, a cenę będzie wyznaczał operator informacji energii. Wartość energii pobranej będzie zgodna z taryfą dostawcy.
Zmiany od 1 lipca 2024 – komu fotowoltaika będzie się opłacała?
Od 1 lipca 2024 instalacja fotowoltaiczne będzie szczególnie korzystna dla prosumentów, którzy są w stanie monitorować i optymalizować swoje zużycie energii. Szczególnie dzięki posiadaniu magazynu energii, czy systemu smart home, które pozwalają na jej przechowywanie i wykorzystywanie energii w najbardziej opłacalnych godzinach.
Czy fotowoltaika się opłaca w 2024 roku? Podsumowując
Nowy system rozliczeń jest co najmniej tak opłacalny jak system opustów. Czas zwrotu kosztów instalacji w obu systemach jest bardzo podobny lub w niektórych przypadkach identyczny. Możliwość rozliczenia wartości energii elektrycznej, a nie jak to miało miejsce do 31.03.2022 r. ilości, pozwala na zgromadzenie środków na koncie prosumenta, które skutecznie obniżą rachunki za prąd. Po 1 lipca 2024 roku dzięki stawce godzinowej ceny prądu prosument będzie sprzedawał energię elektryczną po wyższej cenie (w dzień) niż będzie kupował (wieczorem i w nocy).
Źródła:
https://pieniadze.rp.pl/inwestycje-w-domu/art17448051-jaka-jest-oplacalnosc-instalacji-fotowoltaicznych-to-zalezy
https://www.energa.pl/dom/oferty/prosument.html
youtube.com/watch?v=agZ1jd9qa20
„Nowe zasady rozliczeń Prosumentów od 2022 r.”, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Warszawa, grudzień 2021 r.